به قلم احمدرضا دالوند

با تاسیس دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران، به مرور اتفاقاتی در هنرهای تجسمی، خاصه در هنر نقاشی آن روزگار ایران درحال شکل گیری بود. تا پیش از این، جریانی که هنر غربی را با تکیه بر"مهارت در واقع نمایی"، جایگزین هنرسنتی کرده بود.

با هدایت کمال الملک و درقرن سیزدهم هجری قمری، تقریبا به ارزش حاکم در هنر تبدیل شده بود. کمال الملک به حق وجهه بسیاری در نزد همه ایرانیان داشت او با داشتن مدرسه کمال الملک و تربیت جوانانی مانند حسین شیخ، علیمحمد حیدریان، ابوالحسن صدیقی و .... که پس از او همه به اساتید شاخصی تبدیل شدند، غیر قابل دسترس بود. اما در تداوم جریان کمال الملکی، تقریباً همه شاگردان استاد به همان شیوه ی آکادمیک همیشگی شان وفادار ماندند . جز دوتن که به مکتب امپرسیونیسم گراییدند، مکتبی که تکمیل کننده آکادمیسم بود. در کشاکش مباحث دانشگاهی و محافل هنری آن روزگار، میان آکادمیسم کمال الملکی و کوبیسم جلیل ضیاپور، دانشکده هنرهای زیبا با برنامه ریزی مدرسه بوزار پاریس به کار آموزش مدرنیسم به دانشجویان مشغول بود. بدین معنا که تعدادیاز شاگردان کمال الملک مثل استاد علیمحمد حیدریان، همچنین هنرمندان مدرنی که از دانشگاه های اروپایی به ایران بازگشته بودند و تنی چند اساتید خارجی مدرنیسم را رسمیت بخشیدند. هرچند که تضاد و کشاکش صرفا میان مدرنیسم تازه از راه رسیده و جریان آکادمیسم کمالملک، ختم نمی شد و در این میان مکتب نگارگری تجدید حیات یافته و تغییر شکل داده ی معاصر نیز در حال شکل گیری بود و با تأسیس هنرستان هایی در اصفهان و تبریز ، احیای هنرهای سنتی به ظهور هنرمندانی با گرایش به هنرهای ملی و سنتی انجامیده بود. هنرمندان مهمی چون طاهر زاده بهزاد و میرزاآقا امامی که کارگاه های خصوصی خود را در این بحبوحه تاسیس کرده بودند . اما جریان مدرنیسم در این پیچاپیچ با تکیه بر دانشگاه تهران راهش را می یافت و توفیق بسیاری هم داشت. اذهان برخی از دانشجویان نوجوی آن دوران که آمادگی راههای نرفته داشتند به این سمت گراییدند. از جمله محسن وزیری مقدم که از همان ابتدا گرایش مدرن خود را در حرف و در عمل در مجامع هنری جا انداخت . به این معنا که نقدهای ویرانگر محسن وزیری مقدم بر جریان تابلوهای انباشته از تصاویری از کاهو و سکنجبین و چهره زنان کولی و نمایش سطحی مضامین به اصطلاح اجتماعی ، که علیرغم ورود مدرنیسم ، در میان توده مردم هواخواهان زیادی داشت ؛ محلی از اعراب باقی نمی گذاشت . ینابراین شادروان محسن وزیری مقدم در راه تثبیت موج هنر مدرنیستی ، هم با آثار مدرنش و هم با نقد های روشنگرش تلاش بسیاری کرد. اما نمی توان کتاب" آموزش طراحی" وزیری مقدم را از یاد برد که با چه ذهن منسجمی به آموزش پایه های آکادمیسم برای هنرجویان تدوین و تالیف کرد. او با اینهمه می دانست درخت را باید از ریشه ها و تنه اش شناخت ....